Elke vorm van fotografie kent zijn uitdagingen als het gaat om het behouden van een goede back-up. In mijn eerste fotografie jaren werd alles vastgelegd op film. Die film werd eerst ontwikkeld en daarna werden de foto’s afgedrukt. De foto’s werden vaak bewaard in een album of in de verpakking waarin ze werden geleverd. In het laatste geval ook samen met de ontwikkelde film. Vanaf het jaar 2000 ging bij mij alles digitaal. Foto’s werden nog steeds afgedrukt maar de film werd vervangen door bestanden die moesten worden opgeslagen, en het liefst in een catalogus.

Analoge film bestaat uit meerdere lagen en kan verschillend zijn opgebouwd. De basis is een plastic laag of een papieren laag. De plastic versie wordt film genoemd en de papieren versie heet fotografisch papier. De emulsie laag die op beiden is aangebracht is het ware “hart” van film. Het is het deel dat het beeld vastlegt door fysiek te reageren op licht dat weerkaatst door de scène die zich voor de lens bevind. Bij film kun je werken met zwart/wit (monochroom) of kleur en die weer in verschillende ISO waarden; ASA 100, 200, 400 of 800.

Bij analoge film heb je te maken met heel andere factoren als bij digitale fotografie. Je rolletje kan maar 12, 24 of 36 beelden vastleggen. De film zelf heeft een houdbaarheidsdatum en dient volgens bepaalde richtlijnen van de producent op een bepaalde temperatuur en locatie opgeslagen te worden voor gebruik.
Opslag van ontwikkelde film kent ook zijn uitdagingen. Je moet je originele film goed opbergen om beschadiging te voorkomen. Een vakman zie je daarom vaak met speciale handschoenen rondlopen zodat er geen vingerafdrukken op de film komen. Het afdrukken van analoge foto’s is een proces op zich wat ik hier verder niet ga bespreken. Dit artikel gaat immers over het aanleggen van een digitaal archief.

Alle oude foto’s van mijn vader zijn allemaal afgedrukt op papier. Als ik die digitaal wil maken zal ik de afgedrukte foto’s of de originele film moeten scannen. Helaas is die film niet meer voorhanden, dus ik moet het doen met de foto’s. Daarvoor gebruik ik een Epson Perfection V600 Photo scanner A4 in combinatie met de originele software en sinds kort Silverfast 9 AI. Software welke in staat is om stofjes en krassen in de scan voor een deel te verwijderen. 100% schoon is bijna onmogelijk, maar als ik verder wil gaan dan de software kan ik altijd terug vallen op Photoshop CS. De beelden worden vaak in een .TIFF bestand opgeslagen. Vanaf hier is dus alles digitaal en kan ik verder gaan met het catalogiseren van alle beelden in Lightroom.

Digitale camera’s kennen in principe twee bestands types: .JPG of een RAW bestand. Dat laatste bestand hanteert dezelfde benaming als bij .JPG, maar de extensie verschilt vaak per merk of type camera. Niet alle camera’s kunnen in RAW bestanden opslaan. Veelal zijn goedkopere modellen of compact camera’s daar niet geschikt voor gemaakt.

RAW bestanden zijn vanwege de hoeveelheid informatie die wordt opgeslagen veel groter. Om een idee te geven: een RAW bestand van mijn huidige camera is ruim 120 Megabyte per foto. Een .JPG bestand ligt tussen de 22 en 50 Megabyte. Dat betekend dat ik zonder al te veel moeite een 128 GB kaartje zonder moeite op een dag kan vullen. Dat brengt ook voor het maken van back-ups de nodige uitdaging. Als aanvulling: de foto’s van mijn eerste digitale camera waren zo’n 2.5 Megabyte per foto.

Elke vorm van fotografie kent zijn uitdagingen als het gaat om het behouden van een goede back-up

het maken van een goede back-up van je beelden kost tijd en vergt investeringen.

Rond de eeuwwisseling ben ik overgestapt op een digitale camera. Digitale camera’s kennen in principe twee bestands types: .JPG of een RAW bestand. Dat laatste bestand hanteert dezelfde benaming van het bestand als bij een .JPG, maar de extensie verschilt vaak per merk of type camera. Niet alle camera’s kunnen de beelden die ze vastleggen in RAW bestanden opslaan. Veelal zijn de goedkopere modellen, of compact camera’s daar niet geschikt voor gemaakt. Een en ander heeft te maken met de rekenkracht van de ingebouwde elektronica en de opslagcapaciteit.

RAW bestanden zijn vanwege de hoeveelheid informatie die wordt opgeslagen ook veel groter. Om een idee te geven: een RAW bestand van mijn huidige camera is ruim 120 Megabyte per foto. Een JPG bestand ligt daartegen tussen de 22 en 50 Megabyte. Dat betekend dat ik zonder al te veel moeite een 128 GB kaartje zonder moeite op een dag kan vullen. Dat brengt ook voor het maken van back-ups de nodige uitdaging. Oh ja, de foto’s van mijn eerste digitale camera waren zo’n 2.5 Megabyte per foto en allemaal opgeslagen als .JPG bestanden.

Verschillende factoren bepalen de bestandsgroten van een digitale foto. Mijn eerste camera maakte foto’s met een sensor die 3,3 Megapixels had en die pixels werden in de camera geïnterpoleerd naar 6 Megapixel foto’s; oftewel 2832 bij 2128 pixels. Mijn huidige camera, de Sony A7RIV heeft een 61 Megapixel sensor die de beelden maakt in 9504 bij 6336 pixels, een enorm verschil dat in minder dan 20 jaar zo is gegroeid.

Alle beelden die ik heb gemaakt in de jaren 2000 tot en met 2022 nemen samen zo’n 8 Terabyte aan opslag in. Een rekensom over de hoeveelheid aan data: We zijn van megabytes naar gigabytes gegaan en daarna kwam de terabytes aan de beurt. Elke stap is een factor 1000. Bij een harddisk van 8 Terabyte praten we dus over; 8 Miljoen megabyte. Die capaciteit is genoeg om 3,2 Miljoen beelden van mijn eerste Fuji camera op te slaan, of 64000 beelden gemaakt met mijn huidige Sony A7RIV.

Met elke stap in de digitale fotografie is ook de opslag gegroeid. Ik ben begonnen met harddisks van 512 Gigabyte. Daarna werd elke disk met een nieuwe stap in capaciteit verdubbeld naar 1, 2, 4, 8 en de huidige disk: 16 Terabyte. Met die laatste stap heb ik voorlopig weer genoeg ruimte om een aantal jaren aan beelden op te slaan. Voor mijn eigen gemak laat ik de beelden in zowel .JPG als RAW opslaan. De drive zou in dit geval 50.000 foto’s kunnen opslaan. Tegen die tijd zal een volgende stap moeten worden gemaakt in capaciteitsuitbreiding, op een disk die tot op heden nog niet bestaat.

Back-ups maken van je digitale foto’s kan op verschillende manieren:

  • Op een harddisk opgeslagen of een NAS met meerdere harddisks.
  • Online back-ups
  • LTO tapes of optische disks

Een harddisk is voor heel veel mensen de meest logische keuze, ook voor mij. Harddisks bieden veel opslag capaciteit, zijn stil, relatief zuinig in stroomverbruik en gaan gemiddeld zo’n vijf jaar mee. Ze zijn zeer gevoelig voor vallen en stoten en kunnen in het slechtste geval, bij een defect, alle informatie die ze hebben opgeslagen in een klap verliezen. Dat wil je absoluut niet overkomen. Kies daarom voor meerdere back-ups van je beelden. Niet een, maar minimaal twee of zelfs drie disks. Iedere harddisk gaat kapot, de vraag is alleen wanneer?

Koop je harddisks gespreid, in verschillende winkels en op verschillende momenten. Eerst twee disks zodat je al een back-up kunt maken van de eerste disk en waar mogelijk een maand later een derde disk erbij. Waarom die spreiding van risico’s? In een winkel gekocht komen vaak de drives uit een productie batch. Heeft die batch een probleem ontwikkeld tijdens het produceren, dan hebben vaak veel van die drives een probleem. Oftewel: de kans dat je alles kwijt raakt neemt toe. Spreid je aankoop en dan heb je de eerste stap gemaakt. Twee identieke drives met dezelfde capaciteit. Een extra tip: Seagate bied een herstel service als een van je disks defect raakt binnen de eerste jaren. Er zijn geen kosten aan verbonden en je krijgt een nieuwe disk met de herstelde gegevens terug gestuurd. De harddisk moet dan nog wel in een originele vorm en liefst werkend worden aangeboden. De interne disks moeten heel zijn.

Harddisks kennen ook hun grenzen wat opslag capaciteit betreft. Technieken verbeteren regelmatig, maar de kans op uitval daarbij neemt ook toe. Dus is het maken vaan een goede back-up absoluut noodzakelijk. Je kunt ook kiezen voor harddisks met een kleinere capaciteit die je samenvoegt in een NAS.

Een NAS is niets anders dan een grote kast met daarin meerdere harddisks, die als een harddisk, een verzameling losse disks of in een RAID gecombineerd worden gebruikt voor de opslag van je bestanden. Bij RAID 0 worden bestanden in stukjes gehakt en verdeeld over alle disks die in je NAS zijn ingebouwd. Bij RAID 1 kun je setjes van disks opbouwen die een exacte kopie van elkaar zijn. RAID 5 krijg je de mogelijkheid om bij een kapotte disk, die te vervangen zonder verlies van je data. RAID 6 is nog reken intensiever, maar bied de mogelijkheid om twee defecte disks te vervangen zonder verlies van je data.

RAID gebruiken in een NAS is complex en vaak reken intensief. Dat betekend dat bij het wisselen van een schijf, in een NAS zonder speciale hardware, het rekenproces mogelijk een flink aantal uren of zelfs dagen in beslag neemt en hierdoor de NAS niet toegankelijk is voor al je opgeslagen bestanden. Een veel duurdere NAS kent hiervoor vaak een interne hardware oplossing waardoor toegang wel mogelijk is. Deze units zijn echter flink duurder. Een NAS staat daarnaast vaak ook de gehele dag ingeschakeld en kost dus veel meer stroom. Je kunt ze daartegen ook online beschikbaar maken waardoor je over de hele wereld bij je materiaal kunt. Een nadeel: een hacker kan zich mogelijk toegang verschaffen en alles verwijderen of doen crashen. Dus ook hier: maak een kopie van je gegevens op een tweede NAS of externe harddisk met voldoende capaciteit.

Een groot voordeel van een lokale NAS is dat je met de huidige stand van technologie je opslag capaciteit enorm kunt uitbreiden, alles redelijk compact kunt houden en met behulp van RAID een lokale veiligheid tegen uitval van een harddisk kunt inbouwen. Een populair merk is Synology. Bepaalde modellen van dat merk bieden een 10 Gbit ethernet verbinding waarmee je razendsnel met je computer kunt werken. Gemiddelde snelheden hierbij zijn 600-800 Megabyte/sec. Een NAS met USB-C of Thunderbolt en ingebouwde SSD drives kan zelfs nog veel sneller werken.

De kosten van opslag variëren: 8 Terabyte kost zo’n 175 Euro en 16 Terabyte is minimaal het dubbele. Een NAS zonder de harddisks kost al snel tussen de 600 en 1200 Euro, afhankelijk van het aantal harddisks die je wilt gebruiken. Afhankelijk van welke RAID je wilt gebruiken moet je daarnaast ook rekening houden dat je een minimaal aantal harddisks moet inbouwen en dat je een percentage van de capaciteit van elke harddisk kwijt bent om een RAID op te kunnen bouwen. Een complete NAS kan dus al snel qua kosten oplopen tussen de 1500 en 3000 Euro, maar dan heb je wel voldoende capaciteit die je ook nog eens kunt uitbreiden en tevens een veiligheid ingebouwd tegen kapotte harddisks. Zorg daarnaast ook voor een goede overspanningsbeveiliging. Een alternatief voor een NAS is online back-ups.

Online back-ups worden door verschillende bedrijven aangeboden en vaak ook tegen zeer aantrekkelijke prijzen. Backblaze is een van die aanbieders. Bij online back-ups kun je een 1:1 kopie van je lokale harddisks laten maken. Daarbij moet je echter wel rekening houden met de snelheid van je internet verbinding. Ook hier is er weer een rekensom te maken, want je Internet lijn kent een snelheid waarmee je bestanden kunt uploaden naar de online servers en die upload snelheid bepaald hoe snel je alles naar de andere kant van de wereld kunt krijgen.

Met een 100 Megabit upload kun je c.a. 10 Megabyte per seconde versturen. In de praktijk zal dat eerder tussen de 6 en 8 Megabyte per seconde liggen. Met Gigabit Internet glasvezel upload kan dat mogelijk met een factor tien versnellen. Dat lijkt al heel wat, maar voor een 8 Terabyte aan data moet je al snel rekening houden met minimaal 12 dagen 24/7 uploaden voordat je alles in de back-up hebt staan. Alle bestanden; RAW en JPG heb je dan op een versleutelde harddisk aan de andere kant van de wereld staan.

Nog even een stapje terug: Er zijn foto diensten van bijvoorbeeld Flickr en Google waar je foto’s online kunnen zetten en die bieden vaak ook de mogelijkheid om je originele bestanden weer te downloaden. Wat ze vaak niet bieden is het opslaan van je RAW bestanden. Daarom kost een jaar onbeperkte opslag tussen de 70 en 100 Euro per jaar. Er zijn ook diensten die het opslaan van RAW bestanden wel aanbieden, maar dan moet je rekening houden met een prijs die meegroeit met de hoeveelheid opslag die je verlangt en die prijs zal met de jaren alleen maar meer worden.

Backblaze kent een interessant pakket die je ongelimiteerde opslag bied. Maar ook dat pakket kent zijn grens. Je moet namelijk regelmatig je drives online aanbieden aan de dienst om de bestanden te synchroniseren, doe je dat niet dan bestaat er de mogelijkheid dat alles wordt verwijderd. Dat is mij helaas twee keer overkomen en na een aantal pogingen heb ik dit product stopgezet. Er is ook een alternatief die dat niet vraagt, maar dan worden er andere tarieven gehanteerd: $0,005 per Gigabyte/per maand en $0,01 per GB download. Rekensom: $40 per maand = $480 per jaar en ook dat bedrag groeit met de hoeveelheid data.

Nog een principiële keuze: datacenters staan bekend als enorme energie slurpende reuzen. Al je data wordt online bij een dienst neergezet op een computer die daar in een metalen kast hangt en 24/7 en 365 dagen per jaar staat te draaien. Naar mijn mening is dat niet echt milieuvriendelijk en daarom kies ik tot op heden om alles lokaal op te slaan op drie verschillende disks.

Datacenters zijn enorme energie gebruikers.

LTO tape opslag is een prachtige back-up oplossing voor als je heel veel data van je drives of NAS op tape wilt opslaan. Een goede LTO drive is daartegen niet bepaald goedkoop; 5000-7000 Euro. Een tape kan tot wel tot zo’n 12 TB opslaan en dat gebeurd met een snelheid van rond de 300 Megabyte per seconde.

Optische disks zijn dan een goedkopere optie, maar tegelijk ook weer kwetsbaar. Een CD kan tot 700 Megabyte opslaan, een DVD kan tot 4700 of 8500 Megabyte en een BluRay disk kan afhankelijk van het aantal lagen tussen de 8,5 en 128 Gigabyte aan data opslaan. De snelheid ligt echter beduidend lager als bij een harddisk, NAS of LTO tape.

Terug naar de lokale harddisks; een 8 Terabyte harddisk kost dus rond de 175 Euro per harddisk. Een 16 TB disk 350 Euro. Dat zijn beste bedragen, maar zoals ik al eerder schreef: je hoeft ze niet allemaal tegelijk aan te schaffen. Met de komst van de 16 TB heb ik bovendien de volgende stap gemaakt in het back-up proces: een van de drie ‘oude’ 8 TB drives heb ik leeg gemaakt en gebruik ik nu voor alle nieuwe beelden vanaf 1-1-2023. De oude beelden zijn dus net als voorheen opgeslagen op drie drives. Naast de 8 TB harddisk heb ik er nog een tweede drive erbij gezet zodat ook de tweede helft van de 16 in een drievoudige back-up is verwerkt.

Samengevat: drie synchrone back-ups, die geen stroom kosten als ze niet gebruikt worden, geen enorme hoeveelheden data die online verzonden moeten worden over dagen en alles snel bereikbaar zonder extra kosten. De volgende stap is volledig afhankelijk van de benodigde opslag, de ontwikkeling van de prijzen van harddisks en/of NAS apparaten. Data kost geld, maar je kunt door alles goed met elkaar te vergelijken heel veel geld besparen en toch alles veilig opgeslagen hebben. Trouwens, had ik al verteld dat je met video nog veel meer opslag nodig hebt?

Wat voor NAS ga jij mee beginnen?
Snazzy Labs verteld het hele verhaal, maar laat het ook nog even zien.
Gert

#Waddentrotter #Coaster - Landscape photographer & videographer. Friend of Stitch. http://Youtube.com/GertKracht en website: https://www.gertkracht.nl

Reacties zijn gesloten.